De formatie begint met een drie-eenheid, maar de blokkades zijn al zichtbaar.

Den Haag, dinsdag, 11 november 2025
Verkenner Koolmees praat met CDA, VVD en D66 over een mogelijke coalitie. Samen hebben ze 66 zetels, maar de VVD weigert samenwerking met GroenLinks-PvdA. Die blokkade maakt de puzzel ingewikkeld, zegt Koolmees.

De drie-eenheid aan tafel, maar de puzzel blijft lastig

Verkenner Wouter Koolmees heeft op dinsdag 11 november 2025 gesprekken gevoerd met fractievoorzitters Henri Bontenbal (CDA), Dilan Yesilgöz (VVD) en Rob Jetten (D66) in het Catshuis [1]. Deze drie partijen vormen samen 66 zetels: CDA met 18, VVD met 22 en D66 met 26 [3]. Dat is precies de helft van de 135 zetels in de Tweede Kamer, wat een minderheidskabinet mogelijk maakt, mits er steun is van andere partijen bij belangrijke wetgeving [1]. Koolmees noemde de formatie een “interessante puzzel, maar ingewikkeld” vanwege blokkades [1]. De grootste struikelblok? De VVD weigert samenwerking met GroenLinks-PvdA, die 20 zetels heeft behaald [1][3]. Die keuze sluit een brede centrumcoalitie met 86 zetels uit, ondanks dat veel partijleiders snel een stabiel kabinet willen [1].

CDA houdt zich op de vlakte, VVD droomt van centrumrechts

Het CDA geeft geen voorkeur aan een coalitie met JA21 of GroenLinks-PvdA [3]. Bontenbal benadrukte dat het probleem van de formatie “niet bij het CDA ligt” en dat hij “constructief in de wedstrijd zit” [6]. De VVD daarentegen ziet een formatie met alleen D66, CDA en VVD als een optie [4]. Yesilgöz noemde zo’n “middenkabinet” in media-omgang wel “ontzettend links”, maar houdt de deur open [4]. Ze hoopt nog steeds op een nieuw kabinet voor Kerst, ondanks de duidelijke meningsverschillen [4]. Koolmees moet zijn verslag vandaag, 11 november, inleveren bij Kamervoorzitter Martin Bosma [1][4]. De Tweede Kamer debatteert daarover op donderdag 13 november [1][4]. De druk om door te pakken is groot, maar de realiteit is hard: zonder akkoord over asiel, migratie, stikstof en de woningmarkt blijft het lastig [1].

Eerste Kamer geen probleem, maar per wetsvoorstel moet er een meerderheid

Mei Li Vos, voorzitter van de Eerste Kamer en lid van GroenLinks-PvdA, verwacht dat de komende regering geen meerderheid zal hebben in haar kamer [1]. Maar dat hoeft volgens haar geen drama te zijn: “Wat je ook doet, je zal altijd per wetsvoorstel een meerderheid moeten gaan zoeken” [1]. Koolmees bevestigde dat er “heel grote inhoudelijke verschillen” zijn, vooral tussen D66 en JA21, maar ook tussen de VVD en GroenLinks-PvdA [1]. Die laatste kent geen blokkades, aldus Jesse Klaver [1]. Toch blijft de VVD bij haar nee: de verschillen zijn “te groot”, zegt Yesilgöz, die vindt dat GroenLinks-PvdA “op alles exact het tegenovergestelde wil” [3]. Een coalitie met JA21 (9 zetels) en D66, VVD en CDA zou 75 zetels geven, nog altijd geen meerderheid [3]. De zoektocht naar een draagvlak wordt dus een dagelijks beroep.
Bronnen: