De informatie die je krijgt, wordt steeds vaker gemaakt door buitenlandse techbedrijven en niet door journalisten.

Den Haag, donderdag, 20 november 2025
Een op de negen kinderen haalt al zijn informatie uitsluitend uit kunstmatige intelligentie. Nederlandse mediabedrijven waarschuwen dat democratie en waarheid op het spel staan als techreuzen de informatiestroom blijven domineren.

Media in opstand tegen techreuzen

Op 19 november 2025 stuurden 22 Nederlandse mediabedrijven, waaronder DPG Media, Mediahuis Nederland, NOS, NPO, RTL Nederland, Talpa Network en ANP, een gezamenlijke brandbrief naar informateur Sybrand Buma [1]. De organisaties waarschuwen dat grote Amerikaanse en Chinese techbedrijven via kunstmatige intelligentie (AI) steeds meer controle krijgen over de informatievoorziening [1][2]. AI-systemen verspreiden volgens hen onbetrouwbare informatie die nauwelijks wordt gecontroleerd, wat de democratische weerbaarheid en strategische autonomie van Nederland ondermijnt [1][2]. Zij eisen dat het volgende kabinet ingrijpt om deze ontwikkeling tegen te gaan [1].

Democratie op het spel

De media spreken van een negatieve spiraal: door AI-benaderingen van techbedrijven worden gebruikers steeds vaker binnen hun eigen filterbubbel gehouden, waardoor nieuwsorganisaties bereik en inkomsten verliezen [1]. Minder journalistiek onderzoek leidt tot slechtere informatie, die op zijn beurt weer de basis wordt voor AI-systemen [1]. “Hoe minder ruimte voor journalistieke verslaggeving, hoe minder we weten wat er in ons land en in de wereld werkelijk gebeurt”, staat in de brief [1]. De ondertekenaars pleiten daarom voor een bewindspersoon die zowel media- als technologiebeleid coördineert, om pluriformiteit, onafhankelijkheid en aanspreekbaarheid te waarborgen [2][3]. Ook moet de Europese AI Act snel en strikt worden ingevoerd, met regels tegen illegaal ‘scrapen’ van nieuwsartikelen [2][3].

Een kwestie van tijd

Volgens Nienke Venema van Stichting Democratie en Media, initiatiefnemer van de brief, is actie nu nodig: “Een volgende kabinetsperiode zal te laat zijn” [2][3]. De brief is op 19 november 2025 per post aan Buma verzonden, en de ondertekenaars hopen op een reactie vóór 22 november 2025 [2]. Hoewel een bron meldt dat één op de negen kinderen al uitsluitend AI gebruikt voor informatie, is dit cijfer niet door onafhankelijke bronnen bevestigd en wordt het alleen genoemd in een kritisch artikel van Dagelijkse Standaard [4][alert! ‘getal niet bevestigd door meerdere betrouwbare bronnen’]. De kernboodschap blijft: wie bepaalt de waarheid in Nederland? De algoritmes van buitenlandse techgiganten, of een democratisch gecontroleerd digitaal ecosysteem? [2][3].
Bronnen: