De formatie is echt van start gegaan met asiel en migratie als eerste onderwerp.

Den Haag, dinsdag, 18 november 2025
Na een valse start gaat de kabinetsformatie nu echt van stapel. Asiel en migratie zijn het eerste onderwerp. Experts geven advies. Rob Jetten en Henri Bontenbal willen snel tot concrete keuzes komen.

Asiel en migratie als eerste stap in de formatie

De inhoudelijke kabinetsformatie is maandag 17 november 2025 officieus van start gegaan met asiel- en migratiebeleid als eerste thema. Informateur Sybrand Buma (CDA) voerde gesprekken met D66-leider Rob Jetten en CDA-leider Henri Bontenbal in het Johan de Witthuis in Den Haag [1]. Het duo kreeg ‘huiswerk’ mee over asiel en migratie, omdat het een “heel groot onderwerp” is, aldus Buma [2]. Jetten noemde het gesprek “veel stof tot nadenken” en wilde al direct “knopen doorhakken”, maar Buma vond dat nog te vroeg [3]. Experts als Richard van Zwol (Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050) en Emile Roemer (aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten) schoven aan om advies te geven [4]. Van Zwol pleitte voor het behoud van de spreidingswet, die asielzoekers verdeelt over alle gemeenten, terwijl het huidige demissionaire kabinet-Schoof die wet wilde intrekken [2][3].

Wonen en samenwerking op de planning

Na asiel en migratie staat wonen en ruimte op dinsdag 18 november 2025 op de agenda [1]. Daarbij zijn deskundigen zoals Sharon Dijksma (VNG), Peter Boelhouwer en Winy Maas (TU Delft) en Arno Visser (Bouwend Nederland) betrokken [2]. Jetten en Bontenbal willen binnen drie weken een plan met “concrete keuzes” presenteren, rekening houdend met mogelijke coalitiepartners [3]. “We houden in het hoofd hoe andere partijen, rechts en links, ernaar kijken”, zei Jetten [2]. Bontenbal benadrukte dat het arrogant zou zijn om te denken dat politici alles al weten: “Wij laten ons graag bijpraten door experts” [3]. Beide leiders tonen voorzichtig optimisme: “Top”, zegt Bontenbal. “We hebben nog geen knallende ruzie gehad”, lacht Jetten [1].

Formele start en uitdagingen

De Tweede Kamer koos op 17 november 2025 een nieuwe voorzitter, met kandidaten Martin Bosma (PVV), Thom van Campen (VVD) en Tom van der Lee (GroenLinks-PvdA) [1]. Die dag was ook de formele start van de formatie na de opstap van mede-informateur Hans Wijers (D66) wegens privéberichten met beledigende uitspraken [3]. Buma is daardoor nu de enige informateur [5]. De formatie loopt tot 8 december 2025, met als doel een stabiel kabinet te formeren [2]. Ondertussen blijft asiel een struikelblok: de VVD is verdeeld over de spreidingswet, en JA21 wil hem intrekken [3]. “Minder overlast, minder instroom en dat nieuwkomers sneller kunnen meedoen”, vat Jetten de doelen samen [2].
Bronnen: