De wereld houdt Nederland in de gaten terwijl het land weer eens over zijn politieke toekomst struikelt.

Den Haag, donderdag, 30 oktober 2025
Na de verkiezingen van 29 oktober 2025 volgen internationale media de Nederlandse formatie gespannen. De PVV is grootste partij, maar de versnipperde Kamer maakt een coalitie bijna onmogelijk. Buitenlandse kranten noemen het een lakmoesproef voor Europa.

De wereld houdt Nederland in de gaten terwijl het land weer eens over zijn politieke toekomst struikelt

Na de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober 2025 volgen internationale media de Nederlandse kabinetsformatie met grote belangstelling, vooral vanwege de versnipperde zetelverdeling en de centrale rol van de PVV [1]. De Britse The Times vergeleek de Nederlandse kiezer met een door vermoeidheid overmande figuur uit een Van Gogh-schilderij, terwijl Politico het een ‘nauwspringende stembusgang’ noemde tussen ‘fizzlers en sizzlers’ [1]. De Franse Le Monde ziet de verkiezingen als een ‘lakmoesproef voor de kracht van radicaal-rechts’ [1]. De PVV wordt in peilingen van 29 oktober 2025 voorspeld 25 zetels (Ipsos I&O), 23 (Peil.nl) of zelfs 29 (Verian), wat de partij de grootste maakt [4]. Toch is geen enkele coalitie duidelijk, en de internationale zorg richt zich op de stabiliteit van een van de kernlanden van de EU [1].

Formatie in het slop, geruchten in de hoogte

De voorlopige prognose van het ANP wijst op een nipte overwinning van D66 met 26 zetels, net als de PVV, met een verschil van slechts enkele duizenden stemmen [5]. Een brede middencoalitie van D66, VVD, CDA en GroenLinks-PvdA zou 86 zetels tellen, maar de VVD weigert expliciet samen te werken met GroenLinks-PvdA [5]. Een centrumrechtse coalitie met D66, VVD, CDA en JA21 komt met 75 zetels net tekort voor de meerderheid van 76 [5]. CDA-leider Henri Bontenbal houdt zich opvallend op de vlakte [5]. Rob Jetten (D66) wordt genoemd als mogelijke formateur, maar zonder duidelijke meerderheid is de formatie een ‘lange staredown’ tussen partijbelangen [5]. De volgende stap is het overleg van lijsttrekkers onder leiding van Kamervoorzitter Martin Bosma, gevolgd door de benoeming van een verkenner [6].

Wat nu? Tijdlijn en onzekerheid

De definitieve uitslag wordt op 7 november 2025 bekendgemaakt door de Kiesraad [6]. De nieuwe Kamerleden worden op 12 november beëdigd [6]. Pas dan begint de officiële formatie, met een verkenner, mogelijk een informateur en uiteindelijk een formateur [6]. Geen enkele coalitie is wiskundig eenvoudig, en de PVV, ondanks haar leiderschap in peilingen, zit niet automatisch in de regering [4]. De vraag is of Nederland deze keer de cyclus van politieke instabiliteit kan doorbreken of weer in een formatie-impasse belandt, zoals in 2021 en 2023 [1]. Internationaal wordt gespannen gekeken: een onbestuurbaar Nederland is geen klein probleem voor Brussel [1].
Bronnen: