Gemeenten schuiven als eerste aan bij het nieuwe kabinet met hun wensen op zak.

Den Haag, woensdag, 5 november 2025
Het VNG bespreekt kort na de verkiezingen hoe gemeenten invloed kunnen houden op het nieuwe regeerakkoord. De toon is gezet: lokale belangen moeten zwaar wegen in Den Haag.

Gemeenten schuiven als eerste aan bij het nieuwe kabinet met hun wensen op zak

Het Verbond van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft op 29 oktober 2025 tijdens een korte digitale bestuursvergadering de eerste stappen gezet om invloed uit te oefenen op het toekomstige regeerakkoord [1]. Die vergadering vond plaats op de dag van de parlementsverkiezingen, wat de urgentie onderstreept: lokale overheden willen snel aan tafel. De input richt zich op cruciale onderwerpen als interbestuurlijke verhoudingen, financiële ruimte en beleidsvrijheid. Een apart traject loopt rond de motie Chakor, waarin een studiegroep onder leiding van Han Polman werkt aan een nieuw interbestuurlijk kader, met aandacht voor het rapport Elke Regio Telt [1]. Het VNG-bestuur gaf richting aan zowel het proces als de inhoud van de aanbiedingsbrief aan de formateurs, die eind november wordt gepresenteerd tijdens de Najaars ALV in Utrecht [1].

Wat willen de gemeenten van het nieuwe kabinet?

De wensen van het VNG zijn concreet en gericht op meer ruimte voor lokale aanpak. Denk aan een versimpelde aanvraagprocedure voor bijstand, zoals Utrecht sinds 2024 test [2]. Of snellere toegang tot de arbeidsmarkt voor asielzoekers met grote kans op verblijf, nu al na drie maanden in plaats van zes [2]. Ook speelt de financiering van lokale weerbaarheid: vanaf 2027 moet jaarlijks 70 miljoen euro beschikbaar komen voor veiligheidsregio’s en noodsteunpunten [2]. En in Overijssel blijft het bemestingsverbod op pachtgronden gelden tot 2028 om de bodemkwaliteit te beschermen [2]. Deze voorbeelden laten zien dat gemeenten klaarstaan met oplossingen, maar daarvoor moeten ze wel worden gehoord in Den Haag.

Volgende stap: ALV op 28 november

Op 28 november 2025 presenteert het VNG tijdens de Najaars ALV in Utrecht de geactualiseerde agenda en de voortgang van de kabinetsinput [1]. Leden krijgen dan ook een notitie met verdere toelichting, die op 31 oktober al als voorbereiding werd verstuurd [1]. Op de ALV komen onder meer resoluties aan bod over het Aanvullend Zorg- en Welzijn Akkoord, asielbeleid en de randvoorwaarden voor gemeenten in het Nationaal Plan Energiesysteem [1]. Daarnaast wordt het contributievoorstel voor 2027 voorgelegd, wat extra vroeg gebeurt vanwege de verschuiving van de jaarvergadering naar september 2026 na de gemeenteraadsverkiezingen [1]. De lokale stem wordt dus niet alleen gehoord – hij wordt systematisch ingezet.
Bronnen: