De VVD wordt buitenspel gezet terwijl CDA en D66 de touwtjes in handen nemen in de formatie.

Den Haag, donderdag, 13 november 2025
Verkenner Koolmees zet de VVD bewust onder druk door CDA en D66 drie weken lang alleen te laten onderhandelen. Die tactiek werkt: partijleiders zijn klaar met de ‘we rule this country’-houding van Dilan Yesilgöz.

VVD onder druk, CDA en D66 in het zadel

Verkenner Wouter Koolmees heeft de VVD bewust buitenspel gezet in de kabinetsformatie van 13 november 2025, door CDA en D66 drie weken lang alleen te laten onderhandelen [1]. De tactiek is duidelijk: druk zetten op VVD-leider Dilan Yesilgöz, die door Koolmees wordt omschreven als ‘als een robot’ die ‘steeds weer haar eigen campagneteksten herhaalt’ [1]. CDA-leider Henri Bontenbal is klaar met haar ‘we rule this country’-houding: ‘Die houding moet er echt af. Het is niet te doen. We zijn er echt klaar mee’ [1][6]. De gesprekken tussen D66 en CDA richten zich op een ‘positieve agenda’ over migratie, wonen, stikstof, defensie, investeringsklimaat en staatsfinanciën, onder leiding van informateurs Hans Wijers en Sybrand Buma [5].

Strijd om koersbepaling

De VVD voelt zich gepasseerd. Yesilgöz noemde het proces eerder al ‘mogelijk kostbare tijd verloren’ en een ‘tijdrovende tussenstap’ [1][5]. Haar partij, die 22 zetels heeft, wordt bewust niet betrokken bij deze fase, ondanks haar centrale positie in mogelijke coalities [5]. De voorkeurscoalitie van de VVD – met D66, CDA en JA21 – telt 75 zetels, volgens Koolmees genoeg om een motie van wantrouwen te overleven, maar onvoldoende om wetgeving door de Tweede Kamer te krijgen [5]. D66 en CDA houden de deur open voor zowel GroenLinks-PvdA als JA21, wat wordt gezien als een strategische zet om de VVD ‘een toontje lager’ te laten zingen [1][5]. Jesse Klaver van GroenLinks noemt de route ‘verstandig’ en heeft vertrouwen in een ‘inhoudelijk een goede stap vooruit’ [5].

Deadline en risico’s

Het schrijfproces duurt drie weken, met publicatie van het inhoudelijke akkoord verwacht rond 5 december 2025 [5]. Geen updates zijn gepland tot het stuk klaar is, wat spanning opvoert [5]. Er is een reëel risico dat de VVD na afloop toch weigert mee te werken, of dat JA21 instemt met het akkoord – wat Rob Jetten (D66) liever niet wil [1]. Bontenbal blijft standvastig: ‘Ik ben niet dit vak ingegaan om laf te zijn’ [1][5]. De komende weken bepalen of deze formatie een doorbraak of een doodlopende weg wordt [5].
Bronnen: