D66 en CDA gaan samen aan de slag, en dat verandert alles in Den Haag

Den Haag, woensdag, 19 november 2025
Na het advies van verkenner Koolmees beginnen D66 en CDA met formatiegesprekken over een centrumcoalitie. Ze richten zich op economie, klimaat en veiligheid. 75% van de stikstofneerslag komt uit de landbouw – een feit dat de koers bepaalt. Boeren eisen een spoedwet voor 1 juli 2026. De nieuwe macht in Den Haag is geboren.

D66 en CDA zetten formatie op gang

D66 en CDA zijn maandag 17 november 2025 begonnen met formatiegesprekken, direct na het advies van verkenner Wouter Koolmees [1]. Koolmees wees de twee partijen aan als sleutelspelers voor een centrumcoalitie, gezien hun verkiezingswinst en mogelijke meerderheid met VVD of GroenLinks-PvdA [2]. De gesprekken focussen op economisch beleid, klimaat en bestuurlijke vernieuwing [3]. Hoewel de partijen elkaar positief bejegenen, benadrukt CDA-leider Henri Bontenbal dat pas over drie weken duidelijk is of inhoudelijke samenwerking haalbaar is [4]. D66-leider Rob Jetten wil snel knopen doorhakken, maar informateur Sybrand Buma – die de enige informateur is sinds Hans Wijers opstapte wegens een appje waarin hij Dilan Yesilgöz ‘feeks’ noemde – vindt het nog te vroeg voor keuzes [5].

Stikstof en boeren onder druk

Een groot struikelblok is het stikstofbeleid. 75 procent van de binnenlandse stikstofneerslag komt uit de landbouw, aldus hoogleraar Chris Backes [6]. Hij adviseert om landbouw, industrie en verkeer apart te benaderen, met snelle reductiedoelen [7]. LTO Nederland eist een spoedwet tegen stikstof voor 1 juli 2026, zodat boeren zekerheid krijgen over vergunningen [8]. Tijdens gesprekken met informateur Buma en partijleiders op 19 november 2025 drong LTO aan op snelle actie: zonder oplossing is de landbouw in gevaar, met gevolgen voor de voedselzekerheid [9]. De druk is groot: duizenden boeren hebben geen geldige vergunning en leven in onzekerheid [10].

Nieuwe Kamervoorzitter, nieuwe tijdperk

Terwijl de formatie loopt, is Thom van Campen (VVD) op 18 november 2025 verkozen tot nieuwe Kamervoorzitter, de jongste ooit [11]. Hij kreeg 79 stemmen in de derde ronde, tegen 69 voor Martin Bosma (PVV) [12]. Bosma noemt het een ‘enorme teleurstelling’, maar blijft in de Kamer [13]. Van Campen belooft korte, effectieve vergaderingen: ‘We gaan aan de slag. Mensen in het land rekenen op ons’ [14]. Zijn benoeming markeert een einde aan Bosma’s voorzitterschap, dat hij met trots afsluit: ‘De Kamer heeft gefunctioneerd’ [15]. Nu wacht de echte test: of D66 en CDA, met of zonder anderen, een kabinet kunnen vormen dat het land verder brengt – zonder gedoe [16].
Bronnen: