CDA en D66 krijgen de sleutel om de nieuwe regering te bouwen, terwijl de politieke puzzel nog lang niet opgelost is.

Den Haag, woensdag, 12 november 2025
CDA en D66 krijgen van informateur Koolmees de opdracht om de formatie te starten. Met 18 zetels na de verkiezingen is het CDA een grote winnaar. Beide partijen moeten binnen drie weken een gezamenlijk plan maken over wonen, migratie, stikstof en veiligheid, terwijl VVD en PVV aan de zijlijn blijven.

CDA en D66 krijgen opdracht: drie weken voor inhoudelijke agenda

Informateur Wouter Koolmees heeft op 11 november 2025 het CDA en D66 de opdracht gegeven om binnen drie weken een conceptagenda op te stellen over vijf cruciale thema’s: wonen, migratie, stikstof, economie en veiligheid [1]. Het CDA, met 18 zetels na de verkiezingen van 29 oktober 2025, is een van de grootste winnaars [1]. Samen met D66 vormen ze een kern van 30 zetels, maar dat is verre van een meerderheid in de 150 zetels tellende Tweede Kamer [5]. De opdracht is geen garantie voor een coalitie, maar een eerste stap om inhoudelijke overeenstemming te vinden [5]. Koolmees constateert in zijn eindrapport: „het leggen van de puzzel wel ingewikkeld is“ vanwege aanhoudende blokkades tussen partijen [2].

VVD aan zijlijn, PVV uitgesloten

De VVD, die samen met BBB de huidige demissionaire regering vormt op een smalle basis van 26 zetels, blijft voorlopig buiten de formatiegesprekken [5]. Hoewel de VVD wel bereid is tot coalitieonderhandelingen, sluit ze samenwerking met GroenLinks-PvdA uit vanwege inhoudelijke verschillen [5]. Omgekeerd sluit een brede meerderheid van 99 zetels – waaronder CDA en D66 – samenwerking met de PVV uit [5]. Ook FVD wordt door 77 zetels uitgesloten [5]. Dat maakt de route naar een stabiele meerderheid complex. Een mogelijke coalitie van CDA, D66, VVD en JA21 levert 75 zetels op, nog steeds geen meerderheid [5]. Voor steun in de Eerste Kamer is overleg met GroenLinks-PvdA (14 zetels) of BBB (13 zetels) waarschijnlijk onvermijdelijk [5].

Landsbelang boven partijbelang

CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal benadrukt dat het landsbelang boven het partijbelang gaat: „Het landsbelang gaat boven het partijbelang of het eigen belang“ [1]. Hij noemt gedrag en inhoud cruciaal voor een nieuwe coalitie [1]. D66 ziet de opdracht als passend bij de verkiezingsuitslag [5]. Beide partijen moeten uiterlijk 9 december 2025 hun gezamenlijke agenda aan de Tweede Kamer voorleggen [5]. Daarna zal de voorzitter van de grootste fractie een voorstel doen voor een informateur [5]. „Formeren is faseren“, stelt Koolmees, citaten een voorganger [5]. De nieuwe Kamer wordt op 13 november 2025 geïnstalleerd, maar de druk om snel tot een stabiel kabinet te komen is groot – sinds 2021 zijn er al drie keer verkiezingen gehouden [5].
Bronnen: