Wouter Koolmees begint vandaag met het oplossen van de grootste politieke puzzel van Nederland in jaren.

Den Haag, woensdag, 5 november 2025
D66 is net de grootste partij geworden met 26 zetels, maar een coalitie is verre van eenvoud. Verkenner Wouter Koolmees moet in vijf dagen tijd een slagroomkabinet of een blokkade zien te vermijden – terwijl de VVD GroenLinks-PvdA categorisch uitsluit.

Koolmees op pad voor brede coalitie, maar VVD zet voet dwars

Wouter Koolmees is vandaag, 5 november 2025, begonnen met zijn rondes als verkenner in de kabinetsformatie [1]. Hij sprak achtereenvolgens met Rob Jetten (D66), Geert Wilders (PVV), Dilan Yesilgöz (VVD) en Jesse Klaver (GL-PvdA) in Den Haag [2]. Zijn opdracht: een coalitie in elkaar zetten in een politiek landschap waar de grootste partijen op ramkoers liggen. D66 en PVV hebben allebei 26 zetels, maar D66 heeft 28.000 stemmen meer [3]. Dat maakt Jetten de formateur in spe, al is een meerderheid verre van zeker. Koolmees noemt de opdracht ‘niet eenvoudig’ vanwege de ‘puzzel van blokkades en voorkeuren’ [1]. De druk is groot: hij moet zijn verslag op 11 november bij de Kamer inleveren, één dag voor de installatie van het nieuwe parlement [4].

VVD blokkeert linkse hand, CDA houdt deuren open

De grootste struikelblok? De VVD. Lider Dilan Yesilgöz herhaalt: ‘Er is geen enkel scenario dat deze twee partijen in een kabinet komen’ [5]. Ze doelt op een samenwerking met GroenLinks-PvdA, die volgens haar geen enkel gemeenschappelijk standpunt heeft over asiel, klimaat of sociale zekerheid [6]. Zonder VVD is de gewenste ‘slagroomcoalitie’ van D66, VVD, CDA en GL-PvdA – goed voor 86 van de 150 zetels – onmogelijk [7]. Het CDA houdt zich opvallend koest: geen voorkeur voor een kabinet, wel open voor ‘meerdere opties’ [8]. Alleen samenwerking met PVV en FVD is uitgesloten [9]. “Het gaat erom wat je kunt bereiken”, zegt CDA-leider Henri Bontenbal [10]. GL-PvdA-fractievoorzitter Klaver roept op tot normaliteit: ‘Wij hebben geen blokkades’ [11].

Wilders erkent nederlaag, maar wil tafelplek

PVV-leider Geert Wilders feliciteerde Jetten met de overwinning, maar klaagt dat het ‘niet democratisch’ is om zijn partij zonder onderhandelen buiten spel te zetten [12]. Zijn partij heeft net zoveel zetels als D66, maar minder stemmen [3]. Koolmees, voormalig vicepremier en huidig CEO van NS, wordt gezien als neutraal figuur [13]. Toch waarschuwt Rover-directeur Freek Bos: ‘Als hij dit twee weken doet, is het net alsof hij op vakantie is’ [14]. De reizigersvereniging benadrukt dat Koolmees bij NS ‘bepaald niet overbodig’ is [14]. De formatie moet snel, zegt Koolmees: ‘de samenleving vraagt daar ook om’ [1].
Bronnen: