De formatie zit muurvast, en dat is nog zacht uitgedrukt

Den Haag, donderdag, 4 december 2025
Informateur Sybrand Buma geeft toe: er is geen enkele weg naar een stabiele regering. Geen meerderheid, geen minderheidskabinet, alleen een muur van nee’s. De grote partijen blokkeren elkaar, en morgen moet het wonder gebeuren.

De formatie zit muurvast, en dat is nog zacht uitgedrukt

Informateur Sybrand Buma verklaarde donderdagmiddag 4 december 2025 dat de kabinetsformatie muurvast zit: er is geen zicht op een meerderheidscoalitie, noch op een haalbare minderheidsregeling [1]. Na gesprekken met alle fractievoorzitters concludeerde Buma dat geen enkele formatiepijler voldoende draagvlak heeft, ook niet in combinatie met kleinere partijen [2]. De VVD weigert samenwerking met GroenLinks-PvdA, terwijl D66 geen coalitie wil met JA21 [1]. Een mogelijke alliantie van D66, CDA, VVD en JA21 telt 75 zetels, één te weinig voor een meerderheid in de Tweede Kamer (76 nodig) en hopeloos tekort in de Eerste Kamer (14 zetels vs. 37 nodig) [3]. Buma noemt het ‘te risicovol’ om zomaar partijen aan de slag te zetten zonder steun [3].

Grote keuzes, maar weinig beweging

Ondanks het tussenverslag van D66 en CDA, gepresenteerd op 2 december, dat een ‘open uitnodiging tot gesprek’ moest zijn, blijft de impasse bestaan [4]. Het document bevat plannen voor woningbouw, stikstof en asiel, waaronder een landelijke nadeelcompensatieregeling en het behoud van de spreidingswet [5]. Maar partijen reageren verdeeld: Geert Wilders noemt het ‘een flutstuk’, Jesse Klaver waarschuwt dat een minderheidskabinet een ‘cruciale fout’ is, en Joost Eerdmans stapt niet in zonder VVD [1][3]. Buma nodigt daarom op 4 december de leiders van D66, CDA, VVD, GL-PvdA en JA21 uit voor een nieuwe ronde overleg, in een laatste poging om doorbraak te forceren [1]. Zijn deadline om een plan te presenteren is 9 december – de klok tikt [4].

Wat nu?

Met vijf grote partijen aan tafel, maar zonder PVV, is de vraag of er überhaupt ruimte is voor onderhandeling [3]. Buma hoopt dat partijen ‘verantwoordelijkheid voelen’, maar tot nu toe zien we vooral vastberaden blokkades [3]. Een minderheidskabinet van D66, CDA en VVD is technisch denkbaar, maar wordt geblokkeerd door gebrek aan structurele steun in beide kamers [3]. Als er geen doorbraak komt, dreigt een nieuwe verkenner of zelfs nieuwe verkiezingen – een scenario dat 33% van de kiezers niet uitsluit, volgens een enquête onder 56.000 mensen [3][6]. Maar vandaag is het 4 december. Morgen is de deadline voor beslissingen. En wonderen kun je beter niet boeken [3].
Bronnen: