De formatie zit muurvast, en Buma roept om een klein wonder.

Den Haag, vrijdag, 5 december 2025
Alle partijen blokkeren elkaars plannen. Een meerderheidskabinet lijkt onmogelijk. Informateur Buma ziet geen uitweg – en hoopt nu op een wonder.

Geen beweging, wel veel blokkades

Op vrijdag 5 december 2025 zaten de partijleiders van D66, VVD, GroenLinks/PvdA, CDA en JA21 opnieuw aan tafel met informateur Sybrand Buma in Den Haag [1]. Het was de eerste keer sinds de verkiezingen dat alle vijf de fractievoorzitters gezamenlijk overlegden, maar er kwam geen doorbraak [6]. Buma concludeerde dat er momenteel geen werkbare optie is voor een meerderheids- of minderheidskabinet [1]. De reden? Iedereen blokkeert. De VVD weigert samen te werken met GroenLinks-PvdA [6], D66 wil niet met JA21 [6], en GroenLinks-PvdA weigert steun te geven aan een minderheidskabinet [3]. Jesse Klaver noemde zo’n opstelling zelfs ‘een cruciale fout’ [1]. Het CDA, onder leiding van Henri Bontenbal, is de enige partij zonder blokkade, maar ook daar is geen duidelijke voorkeur [3]. ‘Het ligt niet aan ons’, zei Bontenbal [6].

Een stapje terug, een blik naar binnen

Na twee uur overleg is duidelijk: de formatie zit muurvast [6]. Buma hoopt nu dat de partijen dit weekend intern overleggen en tot inkeer komen [3]. Rob Jetten (D66) gaf wel aan dat de sfeer beter was dan voorheen, maar verwachtte ook niet dat één gesprek alles zou oplossen [2]. Hij vindt de optie van een centrumrechtse coalitie met VVD, CDA en JA21 ‘niet logisch’, omdat die geen meerderheid heeft in de Tweede Kamer en het in de Eerste Kamer nog lastiger wordt [2]. Politiek commentator Marloes Lemsom vergeleek Buma met een leraar die leerlingen bij elkaar roept: ‘Zo kan het niet langer, jullie moeten hier met elkaar uitkomen’ [3]. De druk groeit, want Buma moet op dinsdag 9 december een eindverslag indienen [6]. Zonder beweging is dat verslag simpel: geen kabinet mogelijk met de huidige standpunten [1].

Waar nu heen?

De komende dagen zijn cruciaal. De partijen nemen het weekend om te reflecteren [2]. Maandag 8 december komen ze opnieuw bij Buma samen [3]. Als er dan nog geen doorbraak is, kan Buma een poging wagen tot een minderheidskabinet – maar ook dat ziet hij nu niet zitten, omdat GroenLinks-PvdA weigert mee te werken, zelfs niet in de Eerste Kamer [3]. PVV-leider Geert Wilders houdt zich op de achtergrond, maar gaf al aan op X dat hij een poging zou wagen als D66 en CDA falen [5]. Voor nu houdt Buma vast aan een ‘klein wonder’ als laatste hoop [5]. Maar wonderen zijn schaars in de Tweede Kamer. En als niemand beweegt, dan blijft Nederland zonder kabinet – en met een informateur die met lege handen staat [6].
Bronnen: