de grootste partij is nog niet bekend en daarom wordt er niet gekozen voor een verkenner

Den Haag, donderdag, 30 oktober 2025
D66 en PVV liggen bijna gelijk, met een verschil van slechts duizenden stemmen. Pas als alle stemmen — inclusief die uit het buitenland — zijn geteld, wordt duidelijk wie het initiatief krijgt. Daarom is de aanwijzing van een verkenner uitgesteld tot dinsdag.

uitslag nog onduidelijk, verkenner wacht tot dinsdag

De aanwijzing van een verkenner voor de kabinetsformatie is uitgesteld tot dinsdag 4 november 2025, omdat nog niet zeker is welke partij de grootste is [1]. D66 en PVV liggen bijna gelijk: op basis van 98,6% van de stemmen heeft D66 een voorsprong van 2.378 stemmen (1.720.578 tegen 1.718.200) [1]. Dat is het kleinste verschil tussen twee grootste partijen sinds 1956 [1]. Pas als alle stemmen geteld zijn — waaronder die uit Venray, Amsterdam, en de 135.000 Nederlanders in het buitenland — wordt duidelijk wie het initiatief krijgt [1][3]. Burgemeester Michiel Uitdehaag van Venray benadrukt dat “zorgvuldigheid en betrouwbaarheid voorgaan”, nadat een brand in het gemeentehuis het tellen stillegde [1]. De uitslag van het buitenland komt pas maandagavond 3 november, dus een snellere beslissing is onmogelijk [4].

wilders dringt aan op wachten, jetten wil snelheid

PVV-leider Geert Wilders eist dat de Kamervoorzitter wacht tot alle stemmen geteld zijn: “De verschillen zijn zo klein en het maakt formeel uit wie er mag beginnen met de verkenningsfase” [1]. Hij waarschuwt: “Geen verkenner D66 zonder duidelijkheid” [1]. Als PVV de grootste partij blijkt, wil hij het voortouw [1]. D66-leider Rob Jetten vindt ook dat de grootste partij het initiatief moet nemen, maar benadrukt dat Nederland snel een stabiel kabinet nodig heeft [1]. Zowel boerin Amber Laan als havenbaas Victor van der Chijs roept op tot stabiliteit: beleid springt nog te vaak van de hak op de tak, terwijl de economie een langetermijnvisie nodig heeft [1]. Ondernemers zeggen: nu is het tijd om knopen door te hakken [1].

formatie in slow motion, maar druk op politiek blijft

De uitslag is gefragmenteerd: D66 en PVV staan beide op 26 zetels, VVD op 22, CDA op 18, FvD op 7 en CU op 3 [1]. Een meerderheid van 76 zetels is nodig, maar geen coalitie ligt voor de hand [1]. ING-economen verwachten een langdurige formatie, mede door het kleine verschil tussen D66 en PVV [1]. Ondertussen groeit de druk vanuit het bedrijfsleven: “We zitten in de grootste verbouwing van Nederland in zo’n vijftig jaar”, zegt Victor van der Chijs van Deltalinqs [1]. Milieugroepen zien een duidelijk signaal voor klimaatbeleid: “De kiezer wil weer bouwen aan een toekomstbestendig Nederland”, zegt Marjolein Demmers van Natuur & Milieu [1]. Het aantal blanco stemmen verdubbelde naar ruim 39.500, een teken van onvrede [1]. De definitieve uitslag bepaalt niet alleen wie verkent, maar ook welke kant het land op gaat.
Bronnen: