De formatiepiek is bereikt: vanavond valt het oordeel over D66 en CDA.

Den Haag, dinsdag, 11 november 2025
Verkenner Koolmees legt vanavond zijn eindverslag voor bij de koningin. Het meest opvallende advies: zet D66 en CDA, de twee grootste winnaars, samen aan tafel om de impasse te doorbreken.

D66 en CDA in de spotlight

Vanavond, op 11 november 2025, legt verkenner Wouter Koolmees zijn eindverslag voor bij de voorzitter van de Tweede Kamer [1]. Daarin wordt verwacht dat hij adviseert om D66 en CDA, de twee grootste winnaars van de verkiezingen van oktober 2025, samen aan tafel te zetten [1][3]. Het doel: een inhoudelijke basis vinden om de formatie-impasse te doorbreken [3]. Beide partijen hebben geen andere partijen uitgesloten, wat ze tot geschikte gesprekspartners maakt in een politieke landschap vol blokkades [4]. CDA-leider Henri Bontenbal zei: “Ik denk niet dat het probleem bij mij ligt. Wij zitten constructief in de wedstrijd” [1]. D66-leider Jetten bevestigde: “Wij zijn er klaar voor” en streeft naar een meerderheidskabinet [1].

Eerste Kamer: de sluipende uitdaging

Ondanks de focus op Tweede Kamer-partijen, benadrukte Eerste Kamervoorzitter Mei Li Vos het belang van de senaat: “Een kabinet moet altijd per wetsvoorstel een meerderheid zien te vinden in de Eerste Kamer” [1][3]. Dat is al sinds 2010 het geval, en het blijft gelden ondanks de versnippering van fracties [3]. De Eerste Kamer telt nu negentien fracties, onder meer door afsplitsingen binnen de Partij voor de Dieren [1]. Vos stelde gerust dat het ontbreken van een vaste meerderheid in de Eerste Kamer “geen probleem hoeft te zijn”, maar de formatie moet daar wel rekening mee houden [3]. De installatie van de nieuwe Tweede Kamer vindt morgen, 12 november 2025, plaats [1][3].

Wat nu?

Donderdag 13 november 2025 wordt het verslag van Koolmees in de Tweede Kamer besproken, gevolgd door de aanwijzing van een nieuwe verkenner of informateur [1][3]. Koolmees keert daarna terug naar zijn baan bij NS [3]. Zijn opdracht noemde hij “een interessante puzzel, maar ingewikkeld om te leggen”, vanwege blokkades van partijen als de VVD, die GroenLinks-PvdA uitsluit, en andere partijen die samenwerking met PVV of FvD afwijzen [3][4]. De VVD zelf ziet alleen een coalitie zitten met D66, CDA en JA21, maar D66 vindt de kloof met JA21 te groot [3]. Een meerderheid van 75 zetels is bovendien net onvoldoende [3]. Het advies om eerst D66 en CDA te laten praten, is dan ook een strategische tussenstap – geen doorbraak, maar een poging om beweging te krijgen [4].
Bronnen: